De kijk op het leven
Na 19 jaren lessen levensbeschouwing te hebben gegeven, ben ik sinds september 2020 met pensioen gegaan. Maar ondanks dat ik geen les meer geef, wil hier toch nog wel af en toe een aanvulling plaatsen, het leven gaat tenslotte door.
Inhoud van deze pagina:
- Animatie over Bonhoeffers 'Theory of Stupidity'.
- A Perfect Circle met de song The Doomded; een omgekeerde vorm van de Zaligprekingen.
- Foto's en levensbeschouwing.
- Lily Wood & The Prick met 'Prayer in C' met uitleg.
- Bone Man met 'Human'.
- Het waarom van lessen levensbeschouwing op school.
- Het lied 'Shallow', gezongen door Floor Jansen voor Emma tijdens Beste Zangers 2019.
- Het lied 'Maryn Don't You Weep?' uit 'Grace', over het leven van Aretha Franklin.
Hoop?
Gezien onze huidige tijd hebben we misschien wel meer hoop nodig dan ooit. Maar wat is hoop dan eigenlijk? En wat hebben we eraan?
Zoals het lied The Doomed van A Perfect Circle laat horen, ziet onze situatie er volgens hen niet echt hoopvol uit. Op het eind zingen ze zelfs, dat iedereen er alleen voor staat. Is het dat? Zijn we allemaal ‘doomed’?
Hopen, het werkwoord, betekent letterlijk: strak gespannen zijn, gespannen uitzien naar. Hoop is gericht op hulp en uitredding uit grote nood, al kan men daarin teleurgesteld worden. Op een of andere manier wordt in een uitzichtloze situatie toch steeds nieuwe hoop geboren. Dat kan soms door iets kleins al ontstaan, door iets wat je niet verwacht had en toch gebeurt.
Hoop is niet alleen een blijde verwachting, maar ook een omschrijving van wat tegemoet wordt gezien, zodat gesproken kan worden van verwachten van de hoop en het grijpen van de hoop.
Als christen wordt hopen geboren uit de komst van Jezus Christus, die dè Hoop is door Zijn opstanding uit de doden. Dat vieren christenen elk jaar weer met Pasen. Door Hem is er een toekomst van vrijheid en een nieuwe schepping. Daarom is er, in een zinloze, hopeloze wereld, altijd hoop, die van ons nieuwe mensen maakt.
Enkele teksten uit de Bijbel die dat illustreren. (Allen uit de NBV21)
1Petrus1:3 Geprezen zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus: in zijn grote barmhartigheid heeft Hij ons door de opstanding van Jezus Christus uit de dood opnieuw geboren doen worden en ons zo levende hoop gegeven.
Hebreeën 11:1 Geloof is de zekerheid dat alles waarop we hopen werkelijkheid wordt, het overtuigt ons van de waarheid van wat we niet zien.
Romeinen 8:20 Want de schepping is ten prooi aan zinloosheid, niet uit eigen wil, maar door Hem die haar daaraan heeft onderworpen. Maar er is hoop, 21omdat ook de schepping zelf zal worden bevrijd uit de slavernij van de vergankelijkheid en zal delen in de vrijheid en luister die Gods kinderen geschonken wordt.
Titus 2:11-14 Gods genade is openbaar geworden om alle mensen te redden. 12Ze leert ons dat we goddeloze en wereldse begeerten moeten afwijzen en bezonnen, rechtvaardig en vroom in deze wereld moeten leven, 13in afwachting van het geluk waarop wij hopen: de verschijning van de majesteit van onze grote God en redder Jezus Christus. 14Hij heeft zichzelf voor ons gegeven om ons van alle zonde vrij te kopen, ons te reinigen en ons tot zijn volk te maken, dat zich volledig inzet om het goede te doen.
Hebreeën 6:18-20 18Zo heeft Hij ons met twee onherroepelijke daden krachtig moed willen inspreken – en dat God liegt is uitgesloten. Het is onze toevlucht vast te houden aan de hoop op wat voor ons in het verschiet ligt. 19Die hoop is als een betrouwbaar en zeker anker voor onze ziel, en reikt tot voorbij het voorhangsel, 20waar Jezus als voorloper al is binnengegaan, ten behoeve van ons: Hij is hogepriester voor eeuwig, zoals Melchisedek.
Update 16-05-2022
Bonhoeffers theory of stupidity
Een informatieve site over het hedendaagse denken, waarbij vooral aandacht voor de defenitie van stompzinnigheid van Bonhoeffer.
Hierbij de link naar een animatie: Bonhoeffer’s Theory of Stupidity – Sprouts — Free Videos for Schools and Learning (sproutsschools.com)
'Dietrich Bonhoeffer argued that stupid people are more dangerous than evil ones. This is because while we can protest against or fight evil people, against stupid ones we are defenseless — reasons fall on deaf ears. Bonhoeffer’s famous text, which we slightly edited for this video, serves any free society as a warning of what can happen when certain people gain too much power.'
Update 01-05-2022
A Perfect Circle - The Doomed
Via mijn dochter kon ik kennis maken met A Perfect Circle, een Amerikaanse rock band, en hun album Eat the Elephant. Vooral het nummer The Doomed viel mij op, omdat ik daarin gelijkenissen met een tekst uit de Bijbel hoorde. Dat dacht ik in eerste instantie, tenminste. Toen ik de tekst nader ging bekijken, bleek de strekking het tegenovergstelde van de tekst zoals die in de Bijbel staat. Hun nummer verhaalt de werkelijkheid en de Bijbeltekst kijkt naar een hoopvolle toekomst.
Zaligsprekingen volgens de Willibrordvertaling van 1978.
Het woord 'zaligspreking' wijst op de oude Nederlandse vertaling van het Griekse woord makarios. Tegenwoordig wordt dat vertaald met 'gelukkig'. Hieronder de teksten.
- Zalig de armen van geest, want aan hen behoort het Rijk der hemelen.
- Zalig de treurenden, want zij zullen getroost worden.
- Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen het land bezitten.
- Zalig die hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden.
- Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.
- Zalig de zuiveren van hart, want zij zullen God zien.
- Zalig die vrede brengen, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.
- Zalig die vervolgd worden om de gerechtigheid, want hun behoort het Rijk der hemelen.
- Zalig zijt gij, wanneer men u beschimpt, vervolgt en lasterlijk van allerlei kwaad beschimpt om Mijnentwil: verheugt u en juicht, want groot is uw loon in de hemel.
The Doomed - A perfect Circle
Behold a new Christ
Behold the same old horde
Gather at the altering
New beginning, new word
And the word was death
And the word was without light
The new beatitude
"Good luck, you're on your own"
Blessed are the fornicates
May we bend down to be their whores
Blessed are the rich
May we labor, deliver them more
Blessed are the envious
Bless the slothful, the wrathful, the vain
Blessed are the gluttonous
May they feast us to famine and war
What of the pious, the pure of heart, the peaceful?
What of the meek, the mourning, and the merciful?
All doomed
All doomed
Behold a new Christ
Behold the same old horde
Gather at the altering
New beginning, new word
And the word was death
And the word was without light
The new beatitude: "Good luck"
What of the pious, the pure of heart, the peaceful?
What of the meek, the mourning, and the merciful?
What of the righteous? What of the charitable?
What of the truthful, the dutiful, the decent?
Doomed are the poor
Doomed are the peaceful
Doomed are the meek
Doomed are the merciful
For the word is now death
And the word is now without light
The new beatitude:
"Fuck the doomed, you're on your own"
A Perfect Circle - The Doomed Lyrics | SongMeanings
A Perfect Circle - The Doomed [Official Video] - YouTube
Ondanks dat ik zo'n 19 jaar leraar voor het vak levensbeschouwing, geweest ben blijft dat mijn grote passie. Ik weet niet hoe dat met andere schoolvakken is, maar als ik bijvoorbeeld met fotografie bezig ben, ben ik ook met levensbeschouwing bezig. Zelfs dan komt mijn kijk op de werkelijkheid steeds om de hoek kijken.
Leerlingen van de tweede klas kregen eens de opdracht om foto's te maken in hun eigen omgeving. Deze foto's moesten op een of andere manier met levensbeschouwing te maken hebben.
Dat was voor veel leerlingen toch een probleem. En als ze al een foto gemaakt hadden, was dat toch weer vaak van een kerkgebouw of kruis aan de kant van de weg. Maar levensbeschouwing gaat zoveel verder. Ook de foto hiernaast kunt u levensbeschouwelijk uitleggen. Probeer maar.
Een andere manier om de leerlingen na te laten denken, is de les te starten met een popsong. Zo heb ik, al weer enkele jaren terug, "Prayer in C" van Lilly Wood and the Prick laten horen.
Iedereen kent dat nummer nog steeds en verschillende leerlingen zongen het toen ook mee. Maar weten wat ze zingen is er vaak niet bij. Daar zijn dan een Nederlandse vertaling en een hoop extra vragen voor nodig om ze in te laten zien, dat het lied een gebed naar God toe is. Dat zit al in de titel, maar het woord God wordt nergens gebruikt. En eigenlijk blijkt het een grote aanklacht (klaaglied) naar God toe te zijn, vanwege alle ellende in deze wereld.
Luister maar.
Nog een nummer, uit 2016 alweer. Normaal zou ik naar zoiets niet zo snel luisteren, maar in het kader van het motiveren van leerlingen sta ik er wel bij stil. Human verwijst, volgens mij, naar de beperktheid van ons mens-zijn. Daarbij ook wijzend naar de verschillen in de wereld en dat geluk niet voor iedereen weggelegd is. Maar hij doet wat hij kan, ondanks zijn tekortkomingen. Toch een mooie gedachte.
Wat leerlingen vaak maar moeilijk vinden is het waarom van het vak levensbeschouwing op school. Niet dat andere vakken daar geen last van hebben, maar bij levensbeschouwing zien zij vaak de zin en het nut ervan helemaal niet in. Hoe leg je dat dan uit?
Hieronder een poging.
Waarom hebben we levensbeschouwing op school?
Levensbeschouwing betekent : aandachtig kijken naar het leven.
Bij het vak levensbeschouwing gaat het om jouw kijk op het leven en de kijk op het leven van andere mensen. Je leert er met de dingen bezig zijn die belangrijk zijn in het leven. Daarbij komen allerlei levensvragen aan de orde zoals: Wat is het doel van mijn leven?
Wat vind ik belangrijk in het leven?
Is er een leven na de dood?
Is er een god?
Waarom is er zoveel lijden in de wereld?
Waarom overkomt mij dit?
Wat maakt mij gelukkig?
Allemaal vragen die jij jezelf vroeg of laat ook zult stellen.
De keuzes die je maakt in je leven hebben te maken met hoe jij tegen het leven aankijkt: hebben dus te maken met jouw levensbeschouwing.
Jouw ervaringen, opvattingen, beelden, rituelen, de mensen waar je mee omgaat, en jouw handelen zijn onderdelen van levensbeschouwing.
In je leven krijg je te maken met al die onderdelen. In de dingen om je heen, de mensen om je heen, in de maatschappij waar je deel van uit maakt, in de geschiedenis, in je eigen “ik”, eigenlijk in alles.
Het vak levensbeschouwing helpt jou structuur in het leven te geven en de betekenis van het leven beter te begrijpen.
Veel mensen (nu zo’n 84% wereldwijd) vinden hun antwoorden op levensvragen uit de godsdiensten. Daarom is het belangrijk dat je toch enige elementaire kennis krijgt over die godsdiensten. Je krijgt in je leven te maken met mensen die tot een bepaalde godsdienst horen. Als jij kennis hebt van de godsdiensten kun je die mensen ook beter begrijpen en misschien zijn er onderdelen van een godsdienst die jou aanspreken, waar jij in jouw leven ook iets aan hebt. Zo leer je van elkaar.
Jij zult in aanraking komen met de vele levensbeschouwelijke kwesties en problemen in dat moderne, multiculturele en globaliserende leven. Elke dag kun je ervan horen in het nieuws. Dan kun je ook maar het best goed voorbereid zijn op dat moderne leven. En daarbij gaat het bij lange na niet alleen om technologie en economie. Als je niets meer ziet in het leven dan dat, raak je de brede context van het leven uit het zicht. Zelfs de neo-liberalen zijn daar intussen ook achter gekomen. Riep minister president Rutte laatst ook niet op om onze joods-christelijke en humanistische waarden niet uit het oog te verliezen?
Het huidige leven roept steeds meer levensvragen op. Daarmee bezig zijn is bittere noodzaak geworden.
Maar onderzoek heeft ook uitgewezen, dat het uiterst zinvol is dat je als kind in aanraking komt met verschillende levensbeschouwingen. Daar kennis van opdoen geeft je verdieping en houvast. Hoe meer je leert over de verschillende levensbeschouwingen, des te beter ben je in staat je eigen kijk op het leven vorm te geven.
Als kind dien je niet alleen voorbereid te worden op een kennismaatschappij, maar ook op een waardensamenleving. Op een goede manier kennis nemen met de hoofdlijnen van die waardensystemen zou op elke middelbare school verplicht moeten zijn.
Wil jij met iedereen over de wereld kunnen communiceren, dan is niet alleen kennis van de Engelse taal nodig. Als je de andere echt wilt begrijpen, of op zijn minst wilt kunnen volgen, dan zal een gedegen levensbeschouwelijke vorming niet kunnen ontbreken.
Kijk ook eens bij:
http://www.nieuwwij.nl/interview/levensbeschouwing-op-school-maakt-leerlingen-betere-burgers/
https://www.startpagina.nl/v/maatschappij/onderwijs/vraag/204463/leer-vak-levensbeschouwing
Kijkt u ook wel eens naar het programma De beste zanger? Nou, voor één serie, heb ik wel gekeken en dat kwam vanwege de deelname van Floor Jansen. Wat kan zij zingen! Ik kan echt door haar zang geraakt worden. Maar het hele programma was de moeite van het kijken en luisteren meer dan waard. Ik heb er in ieder geval echt van genoten.
Er waren verschillende liederen die het noemen waard zijn, maar in het kader van levensbeschouwing werd mijn aandacht toch extra getriggerd door het lied Shallow, van Lady Gaga. Toen ik het zo hoorde zingen door Floor voor Emma, realiseerde ik me, dat er een boodschap in moest zitten. Dus ik de tekst opgezocht.
Are you happy in this modern world?
Or do you need more?
Is there somethin' else you're searchin' for?
Longin' for change
And in the bad times I fear myself
Aren't you tired tryin' to fill that void?
Or do you need more?
Ain't it hard keeping it so hardcore?
Longing for change
And in the bad times I fear myself
I'll never meet the ground
Crash through the surface, where they can't hurt us
We're far from the shallow now
In the shallow, shallow
In the shallow, shallow
We're far from the shallow now
Belangrijk is te weten, dat 'shallow' buiten 'ondiep' ook 'oppervlakkig' of 'lichtvaardig' kan betekenen. En volgens mij is dat hier ook de bedoeling.
Luister hier maar eens naar de uitvoering van dit lied door Floor Jansen voor Emma.
Vanwege de film 'Grace' over Aretha Franklin zouden nog enkele echte gospels toegevoegd kunnen worden. Fantastisch gezongen, maar je moet er wel van houden. Het is de vraag of de jeugd naar zo'n film toe zal gaan, maar voor volwassenen is het natuurlijk een aanrader. Ik moet wel eerlijk bekennen, dat ik wel van plan was te gaan kijken, maar het er niet van was gekomen. Hopelijk komt hij nog wel een keer op de TV.
Aretha Franklin - Mary, Don't You Weep (Official Audio)
https://www.youtube.com/watch?v=xiChwl_zHiU
Maak jouw eigen website met JouwWeb